“Sevgilim, Meqapolis” – Elmaddin Suleymanov

Cəhənnəmin paytaxtı, Konstantinopola həsr edilir… Kafelərdə, barlarda, avtobus və metrolarda, yaşadığım və yaşamadığım evlərdə, bəzən turist, bəzən vətəndaş, bəzən bir özgə, bəzənsə xəyali gəzişdiyim şəhərlərdə, içimə həyat ağacı tək kök atıb, zamanla böyüyən, budaqlanan mənəvi təklik hiss etmişəm. Kafkaesk tonda ifadə etsək: “Mənim tənhalığım insanlarla dolu idi…” Mənəvi tənhalıqda – məkan və zaman konsepsiyasını itirir, […]

“Heç nə əvvəlki kimi olmayacaq…”

Lumiere qardaşlarının, 1895-ci ildə, Parisin arxa küçələrinin birində yerləşən Cafe Du Grand-da nümayiş etdirdikləri, kinematoqrafiya tarixinin ilk nümunəsi, Sortie des Usines Lumière à Lyon (Lumiere fabrikindən çıxan insanlar) filmində, məşhur lokomotiv epizodu var… Epizodda, qatar kameranın yerləşdiyi mövqeyə tərəf sürətlə hərəkət edir; və kafenin içində tarixə ilk film izləyiciləri kimi keçən insanlar, qatar sanki onları […]

Dostoyevski və Karenina – Elmaddin Suleymanov

Gecənin bir vədəsi, qeyri ixtiyari və səbəbsiz bir halda Anna Kareninanı fikirləşirəm. Fikirləşirəm ki, görəsən roman tarixinin ən hüzünlü qadını Tolstoyun deyil, Dostoyevskinin obrazı olsaydı, bu hal taleyində nəyi dəyişdirərdi? Annanı belə radikal sual çərçivəsində qürurdan təhlil etməyə başlamalıyıq… Dostoyevski personajlarında qürur, alçalmışlıqdan (təhqir olunmaqdan) alınan zövq/həzzdir. Onlar adətən sözə belə başlayırlar: “Mən alçaq adamam!” […]

Antonio Negri: “Milan, Qətiyyətlə…”

Sərsəmləmiş və heyrətlənmiş bir haldayam. Parisdən Romaya qayıtdım. Mənimlə İtalya ədaləti arasında bağlanmamış köhnə haqq-hesablara görə tətilimi orada, həbsxanada keçirirəm. Amma məni təəccübləndirən və çaşdıran bu deyil: həbsxana sürgünə getmədən qabaq necə buraxmışdımsa eyni haldadır. Digər tərəfdən İtalya cəmiyyətində son on beş ildə dəyişmiş olan çox vacib bir şey var: futbol. O qədər dəyişib ki, […]

Kinematoqrafik Etiraflar

* Əvvəlcə göz (görən) var idi; və göz (görülən) tanrı idi. Təsəvvür, arzudan sonraya aiddir. Qərb, İsaya (Tanrıya) bir üz arzuladığı üçün, kino o torpaqlara/mədəniyyətə təsadüf edən hadisədir. Kino hər şeydən qabaq görməyin arzusudur. Tanrını görmə arzusu – Ecce Homo anı. Onlar uzun əsrlər baxmışdılar, amma görməmişdilər. Onu hiss etmə və anlama arzusu – haecceitas […]

“Mənim Kiçik Latın Amerikam” – Elmaddin Suleymanov

Üçüncü dünya xalqlarının dilində sənətçi (populist mənada intellektual) ifadəsi, ehtiva etdiyi mənaya ögeyləşən, bir növ “təhqir”, zarafat vəya xəyalpərəstliyi ifadə edir. Üçüncü dünya xalqlarına xas alçalma (əzilmişlik) kompleksinin ən vurucu halı kimi dilə/anlama siraət edən sözügedən bu qeyri-ciddi aspektuallıq, zamanla, sənətçinin hisslərinə də təsirsiz ötüşmür. Şairin şeirinə, rəssamın rəsminə, ümumi mənada sənətçinin sənətinə (insanın hekayəsinə) […]

“Fraqmentlər” – Elmaddin Suleymanov

“Faciə bizi tərk etdi” – Elmaddin Suleymanov

01: Alo, mən ölmək istəyirəm 02: Sən niyə bu qədər kədərlisən? 03: Aglaya İvanovna 04: Sevgisizlik 05: Mərhəmət 06: Kafkaesk Bakı Payızı 07: De te fabula narratur 08: Natürmort 09: Əlvida, Roma 10: Nostalgiya […]

“Lenin Varşavada” – Elmaddin Suleymanov

Jacques Lacanın, 1917 – böyük sosialist inqılab tarixçəsini ehtiva edən, Lenin və Krupskaya haqqında xeyli provokativ anekdotu mövcuddur. Lacanın bir teoriyasına əsasən, həyat daxilində hekayəyə təsadüf edən bütün epizod və anlar – hətta məktublar belə – mütləq halda bir ad (bir anlam) daşımalıdırlar. Lacan qısaca ifadə edirdi ki, sənət əsəri, sənətin adını axtarmalı, ad – […]

“Ölü Küləklər Şəhəri” – Elməddin Süleymanov

K. Qatar səyahəti, sadəcə, bütün gecə çəkməsinə baxmayaraq, ona elə gəlirdi ki, bu, onun həyatından illəri alıb aparmışdı… Xatırlayırdı… həmişə belə olmuşdu əslində, kupelərdə yerləşən qəhvəyi rəngli taxta yataqlarda istədiyi kimi yatmağı bacarmırdı; bu səyahətlərin ən pis tərəfi deyə fikirləşirdi, yuxunun yarımçıqlığıdır. İnsan həyatla yuxunu yol boyunca dəfələrlə qarışdırır… Bu səbəblə də bədəni bir xeyli […]